श्रीअन्न हे आहारातील महत्वाचे.
उत्तम आरोग्य आणि पोषणासाठी सकस आहार ही पहिली गरज आहे. तुमचा आहार चांगला असेल तर औषधाची गरज भासणार नाही, तर जेवण चांगले नसेल तर कोणतेही औषध काम करत नाही, असे म्हणतात.
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार सध्या आजारांची सर्वात मोठी कारणे म्हणजे पुरेसे अन्न न मिळणे, अ-पोष्टिक अन्नधान्यांचे सेवन आणि रासायनिक शेतीचे दुष्परिणाम. त्यामुळे लोकांची रोगप्रतिकारशक्ती कमी होऊन ते अनेक आजारांना बळी पडतात. अशा परिस्थितीत आपल्या खाद्यसंस्कृती आणि हवामानात रुजलेले अन्न केवळ पोषणच देत नाही तर पर्यावरणीय आव्हानेही सोडवतात. प्रथिने, कार्बोहायड्रेट्स, अँटिऑक्सिडंट्स, फायबर, लोह, मॅग्नेशियम आणि कॅल्शियमने समृद्ध, संपूर्ण धान्य हजारो वर्षांपासून अन्न साखळीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. पोषक तत्वांनी युक्त भरड धान्य: भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण (FSSAI) च्या मते, धान्यांमध्ये असलेले महत्त्वाचे पोषक अनेक आरोग्य फायदे देतात.यामध्ये स्टार्च नसलेले पॉलिसेकेराइड्स आणि फायबर असतात. यामुळे रक्तातील साखर नियंत्रणात राहते. मधुमेही रुग्णांसाठी हे वरदानच आहे. धान्यांमध्ये आढळणारी प्रथिने आणि विरघळणारे तंतू पोटाशी संबंधित विकारांवर फायदेशीर असतात, कारण ते कोलेस्ट्रॉलची पातळी नियंत्रित करतात. ,भरड धान्य म्हणून लोकप्रिय असलेली नाचणी कॅल्शियमचा उत्तम स्रोत मानली जाते. हाडांच्या आरोग्यासाठी आणि स्नायूंच्या आकुंचन आणि मज्जासंस्थेसाठी फायदेशीर आहे.पौष्टिक भरड धान्यामध्ये तांदूळ आणि गव्हापेक्षा चांगले सूक्ष्म पोषक असतात.
अन्नसुरक्षेसाठी बाजरी आवश्यक –
बाजरी दुष्काळ प्रतिरोधक आहे. रखरखीत आणि अर्ध शुष्क भागातही शेतकरी कमी खर्चात ते तयार करू शकतात. हे पोषक तत्वांनी समृद्ध असले तरी, हवामान संकटाच्या परिस्थितीतही ते अन्न सुरक्षा मजबूत करते.राजस्थानच्या कोरड्या हवामानातही शेतकरी मुख्य पीक म्हणून बाजरी (मोती बाजरी) तयार करतात. यामध्ये लोह आणि फायबर पुरेशा प्रमाणात असते.अशा परिस्थितीत ते स्थानिक लोकांच्या पोषणाच्या गरजा पूर्ण करते. ॲनिमियासारख्या परिस्थितीला प्रतिबंध करण्यासाठी हे उपयुक्त आहे. बाजरी मधुमेह नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करते. ,कोलेस्टेरॉलची पातळी सुधारते. हे कॅल्शियम, लोह आणि झिंकची कमतरता दूर करते.
कोद्रा लोहाचा चांगला स्रोत –
कोडो, लोहाचा चांगला स्रोत, शरीरातील चयापचय प्रक्रिया संतुलित करते. यामध्ये लोहाचे प्रमाण जास्त असते, त्यामुळे ते रक्त फिल्टरचे काम करते.याच्या सेवनाने उच्च रक्तदाबासारख्या आरोग्यविषयक आव्हाने कमी होतात आणि मेंदूच्या पेशी निरोगी राहतात. ,कोडोमध्ये कर्करोगविरोधी गुणधर्म आढळतात. थायरॉईड ग्रंथीशी संबंधित विकारांनी ग्रस्त लोकांसाठी कुटकी अतिशय आरोग्यदायी मानली जाते. ,त्याला सावा असेही म्हणतात. त्याची मागणी बरीच जास्त आहे. श्वासोच्छवासाच्या समस्या असल्यास त्याचे सेवन करण्याचा सल्ला दिला जातो.
फास्ट फूडला पोषक पर्याय –
केंद्रीय महिला आणि बालविकास विभागाने श्रीआन यांचा पोषण अभियानात समावेश केला आहे. एकात्मिक बाल विकास प्रकल्प (ICDS) मध्ये मका, ज्वारी, बाजरी, नाचणी, कोडो यांचा समावेश केल्याने मुलांमधील कुपोषणाची समस्या कमी होत आहे.देशातील विविध राज्य सरकारांनी माध्यान्ह भोजनात धान्यापासून बनवलेल्या पदार्थांचा समावेश केला आहे. यामुळे अशक्तपणा, मुडदूस आणि कुपोषणाविरुद्धची लढाई मजबूत होईल. आपल्या आहारात आपल्या पारंपारिक अन्नधान्याचा समावेश सर्वांनी वाढवावा. जेणेकरून आपले आरोग्य तर चांगले राहीलच तर पुढची पिढी सुद्धा सुदृढ होईल.